Choroba Alzheimera

Statystyki wskazują, że w Polsce na chorobę Alzhaimera cierpi ok. 250 tysięcy ludzi starszych. Należy do grupy chorób otępiennych. Najczęściej dotyka osoby po 60. roku życia i znacznie utrudnia normalne funkcjonowanie.

Przyczyny

Chociaż choroba Alzhaimera została po raz pierwszy raz opisana 100 lat temu, specjaliści niewiele na jej temat wiedzą. Efektem schorzenia jest szybko postępujący zanik komórek nerwowych (neuronów) w mózgu, czego skutkiem jest stopniowa utrata pamięci oraz zdolności poznawczych.

Uważa się, że przyczyny choroby mogą mieć podłoże genetyczne (15-20 % przypadków). Za rozwój schorzenia odpowiadają co najmniej 4 geny, które są zlokalizowane na 4 różnych chromosomach (1, 14, 19, 24). Ponadto wpływ na chorobę Alzhaimera ma również chromosom 21.

Nie bez znaczenia są również czynniki środowiskowe, wśród których wymienić można m.in. niski poziom hormonów (przy niedoczynności tarczycy), oddziaływanie metali (np. aluminium).

Objawy

Choroba Alzhaimera najczęściej ma różny przebieg, w zależności od konkretnego pacjenta. Można jednak wyróżnić kilka charakterystycznych objawów, typowych dla wszystkich chorych. We wczesnym stadium pojawiają się problemy w przypomnieniu zdarzeń mających miejsce w niedalekiej przeszłości. Już wtedy warto skonsultować się z internistą. Wraz z postępującym niszczeniem komórek nerwowych dochodzi do takich objawów jak: drażliwość, wahania nastroju, agresja, trudności językowe, a także utrata pamięci długotrwałej. Dochodzi także do stopniowego wycofywania się z życia rodzinnego i społecznego.

W zależności od ujawnianych symptomów, chorobę Alzhaimera można podzielić na 3 okresy:

• wczesny – dochodzi do utraty pamięci „świeżej”, trudności w zapamiętywaniu nowych informacji, trudności językowych, wahań nastroju,
• pośredni – dochodzi do całkowitej utraty zdolności zapamiętywania i przyswajania informacji, a także do upośledzenia pamięci o wydarzeniach z dalekiej przeszłości; zauważalne jest także bezcelowe wędrowanie osób chorych i agresywne nastawienie do otoczenia,
• ciężki – dochodzi do zaprzestania wykonywania podstawowych czynności, np. poruszania się, jedzenia i połykania, oraz do braku kontroli nad zwieraczami; z czasem następuje utrata mowy; w końcowym stadium pacjent zapada w śpiączkę i umiera.



Leczenie

Leczenie choroby Alzhaimera rozpoczyna się od prawidłowej diagnostyki. Pomaga w tym przeprowadzony wywiad i obserwacje kliniczne. Można także wykonać badanie za pomocą tomografu komputerowego lub rezonansu magnetycznego. W ocenie funkcji intelektualnych wykorzystuje się tzw. testy pamięci, dzięki którym można określić stan chorego.

Niestety nie istnieją żadne leki, które mogłyby zatrzymać postęp choroby oraz doprowadzić do całkowitej odbudowy zniszczonych komórek nerwowych. W leczeniu stosuje się jednak środki, których celem jest spowolnienie procesów degeneracyjnych. Zwykle podaje się leki łagodzące objawy i modyfikujące przebieg choroby, np. donepezil, memantyna.