Co obejmuje podstawowa opieka zdrowotna?

Zgodnie z polskim prawem, podstawowa opieka zdrowotna to część systemu ochrony zdrowia, której zadaniem jest zapewnienie pacjentom świadczeń medycznych w przychodni lub w domu. Głównym celem usług jest zagwarantowanie pacjentowi kompleksowej opieki i czuwanie nad jego stanem zdrowia. Świadczenia są realizowane na podstawie kontraktów przychodni z Narodowym Funduszem Zdrowia. Pomocy najczęściej udzielają lekarze rodzinni oraz pielęgniarki środowiskowe. To oni zajmują się diagnozowaniem chorób, profilaktyką zdrowotną, a także planowaniem i organizacją leczenia. Czym charakteryzuje się system podstawowej opieki zdrowotnej?

Zakres świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej

Usługi udzielane w przychodniach POZ można podzielić na kilka kategorii. W zakres podstawowej opieki zdrowotnej wchodzą świadczenia profilaktyczne, lecznicze, rehabilitacyjne oraz pielęgniarskie. Pacjenci otrzymują pomoc w ramach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej z dziedziny medycyny ogólnej, chorób wewnętrznych, a w przypadku dzieci – pediatrii. Kiedy należy skorzystać z pomocy lekarza POZ?

Jak tłumaczy medyk z przychodni lekarskiej Cracow Medical Center  zajmującej się podstawową i specjalistyczną opieką zdrowotną: Zarówno zdrowi, jak i chorzy pacjenci mogą zgłaszać się do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w celu wykonania badań lub uzyskania porady medycznej. Aby skorzystać ze świadczenia, należy dokonać wcześniejszej rejestracji, okazać dowód tożsamości lub wypełnić formularz uwzględniający dane osobowe. Oprócz diagnostyki ogólnej w przychodniach POZ można przeprowadzić badania laboratoryjne, wykonać pomiar ciśnienia tętniczego, szczepienia ochronne oraz EKG. Ponadto, opieka pielęgniarska obejmuje wizyty domowe. Chęć skorzystania z tej usługi powinna zostać wcześniej zgłoszona przez pacjenta.

Współpraca z lekarzem POZ – najważniejsze informacje

Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, zwany również lekarzem pierwszego kontaktu, planuje, organizuje i koordynuje udzielanie świadczeń. Pacjent, który zgłosi się do przychodni, może poprosić o udzielenie porady na temat stanu zdrowia, diagnozy oraz wymaganego leczenia. Zadaniem lekarza jest jasne i przejrzyste określenie problemu, wytłumaczenie niezrozumiałych kwestii i wskazanie dalszych działań.

Oprócz tego lekarz POZ czuwa nad wykonywaniem zadań poleconych personelowi medycznemu. W przypadku, gdy usługi podstawowej opieki zdrowotnej okażą się niewystarczające do poprawy stanu pacjenta, medyk powinien wypisać skierowania na badania specjalistyczne. Wyznaczenie konkretnego specjalisty pomaga w skutecznym i szybkim przeciwdziałaniu rozwojowi choroby.

Usługi pielęgniarskie i inne świadczenia POZ

Podstawowa opieka zdrowotna obejmuje także świadczenia pielęgniarskie. Do najistotniejszych zadań pielęgniarek środowiskowych należą profilaktyka chorób, promocja zdrowia, pomoc w wykonywaniu usług diagnostycznych, leczniczych oraz rehabilitacyjnych. Należy pamiętać o konieczności dostosowania charakteru świadczeń do wieku, płci i potrzeb pacjenta. Pielęgniarki zajmują się także wykonywaniem zastrzyków i podstawowych zabiegów, zarówno w placówkach POZ, jak i podczas wizyt domowych.

Warto wspomnieć również o innych świadczeniach udzielanych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Każdy ubezpieczony pacjent ma prawo do swobodnego wyboru lekarza, pielęgniarki oraz położnej. Z tej usługi bezpłatnie skorzystać można dwa razy w ciągu roku lub w razie zmiany miejsca zamieszkania.