Czym jest daltonizm? Objawy i leczenie

Daltonizm to wada wzroku, która jest dziedziczna. Jest skutkiem niewłaściwej budowy siatkówki oka. Występuje przy tym częściej u mężczyzn niż u kobiet. Ślepota barw polega na zaburzonym ich rozpoznawaniu lub widzeniu tylko czerni, bieli, albo też tylko odcieni szarości. Najczęściej jednak polega to na niewidzeniu barwy zielonej i mylenie jej z czerwienią.

Czym jest daltonizm?

Odkrywcą daltonizmu jest John Dalton, który po raz pierwszy w historii go opisał. Jest to ślepota barwna, a więc anomalia widzenia kolorów. Jest skutkiem niewłaściwego materiału genetycznego, który znajduje się w chromosomie X. Jest to część odpowiadająca za budowę czopków w oku. Ponieważ mężczyźni mają jeden chromosom X, częściej występuje u nich daltonizm. Badania ukazują, że cierpi aż 8% mężczyzn i tylko 0,5% kobiet.

Rodzaje i objawy daltonizmu

Ze względu na objawy wyróżnia się następujące rodzaje daltonizmu:

częściowy – tak zwany trichromatyzm, sprowadza się do niedowidzenia kolorów. Czopki oka działają jednak poprawnie
ślepotę barw – dichromatyzm, polega na nierozróżnianiu standardowych barw. Jest to spowodowane niewykształceniem zielonych i czerwonych czopków oka. Oznacza to, że chory widzi zamiast czerwieni barwę zielonożółtą
propanopię – niewidzenie czerwieni
deuteranopię – niewidzenie zieleni
tritanopię – ślepotę na kolor niebieski
przygaszenie barw
achromatopsję – widok w odcieniach szarości z zaburzeniami ostrości widzenia i nadwrażliwości na światło

Jak widzi daltonista? Wszystko zależy od typu choroby. Daltonista może rozpoznawać kolory i nie mieć pojęcia, że inni widzą je inaczej. Najczęściej polega to na widzeniu jedynie kilku barw. Czasami sprowadza się to do rozróżniania tylko 3 barw, a więc czerni, bieli i szarości.

Jak się diagnozuje daltonizm?

W przypadku badania widzenia barw testy na daltonizm wykonuje się w stosunku do:

wieku
ostrości wzroku
stopnia inteligencji pacjenta
celu

Uwaga: Każde oko jest badane oddzielnie. Stosuje się najczęściej:

tablice Ishihary – liczby, które zawierają małe kółka w wybranym kolorze na tle zrobionym z kółek innej barwy
lampę Wilczka – rozpoznawanie koloru czerwonego, żółtego i zielonego przez kandydatów na kierowców
test Farnswortha – używa się 15 różnego koloru pionków, które pacjent układa według skali barw. Ponieważ pionki są ponumerowane, lekarz okulista wyznacza linię, która łączy dane. Oznacza to określenie danego zaburzenia widzenia na przykład tritanopii

Leczenie choroby

Niestety, ale wyleczenie daltonizmu nie jest możliwe. Można go jednak skorygować. Wszystko zależy także od przyczyn. Przykładowo, jeśli przyczyną była zaćma, operacja powinna przywrócić możliwość rozróżniania kolorów. Korekty można dokonać poprzez dobranie właściwych soczewek. Muszą być odpowiednio zbudowane. Ich zadaniem jest aktywacja w oku bodźców, które pojawiają się u osoby widzącej i rozróżniającej barwy. Soczewki korekcyjne pomogą w widzeniu barw, które wcześniej nie były znane. Częściowy daltonizm można niemal całkowicie skorygować poprzez soczewki czy okulary dla daltonistów.

W celu otrzymania okularów korygujących do niedowidzenia kolorów należy dokonać pomiaru u okulisty bądź w salonie optycznym. Zarezerwuj sobie około 30 minut na pomiar. Stosuje się wówczas atlas z kolorowymi obrazkami. Dzięki testowi będzie można dobrać właściwe soczewki korekcyjne. Będziesz musiał w związku z tym poczekać, aż zostaną dopasowane do typu wady.