Czym jest niewydolność serca i jak ją rozpoznać?

Spis treści

• Niewydolność serca, czyli co?
• Jakie są rodzaje niewydolności serca?
• Skąd bierze się niewydolność serca?
• Czym się objawia niewydolność serca?
• Zdążyć przed niewydolnością serca – jak się chronić?

Czy wiesz, że najczęstszą przyczyną niewydolności serca jest miażdżyca, a dokładniej – tzw. wieńcówka, która rozwija się w jej efekcie? Dowiedz się, czym dokładniej jest ten stan, jakie zagrożenia za sobą niesie i co zrobić, aby uniknąć problemów z najważniejszym mięśniem.

Niewydolność serca, czyli co?

O niewydolności serca mówi się w sytuacji, w której ten mięsień nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi. Jego zbyt słaba praca rozpoczyna cały ciąg niekorzystnych zdarzeń. Za mało krwi docierającej do organów, tkanek i komórek oznacza ich niedotlenienie. Zbyt słaba praca „pompy” sprawia też, że nadmiar krwi może zalegać w narządach, co prowadzi do przykrych objawów i poważnych powikłań – np. duszności, obrzęków kończyn czy powiększenia wątroby[1].

Jak zatem widać, taki stan nie jest korzystny dla zdrowia, a jego konsekwencje rzutują na samopoczucie, ale również na długość życia.

Jakie są rodzaje niewydolności serca?

Niewydolność serca nie jest jednym schorzeniem. To zbiór różnych stanów, w których ten organ nie pracuje z siłą, z jaką powinien. Wyróżnia się wśród nich przede wszystkim:

• ostrą niewydolność serca, która może się pojawić nagle, np. w efekcie rozwijającej się latami choroby niedokrwiennej, ale również zapalenia mięśnia sercowego czy wrodzonych wad[2];

• przewlekłą niewydolność serca, która jest stanem rozwijającym się przez długi czas i z objawami, które trwają od co najmniej miesiąca; może być stabilna, pogarszająca się albo niewyrównana[3];

• zastoinową niewydolność serca – to ta związana z zaleganiem krwi w tkankach i narządach.

Każdy z tych wariantów może też przybierać różne postaci – w zależności od tego, co dokładnie powoduje niewydolność. Mogą to być problemy ze:

• zmniejszoną frakcją wyrzutową (czyli niewydolność skurczowa);

• umiarkowanie zmniejszoną frakcją wyrzutową;

• zachowaną frakcją wyrzutową (niewydolność rozkurczowa)[4].

Klasyfikacja może być związana także z tym, w której komorze pojawiły się problemy – a zatem mowa o niewydolności lewokomorowej, prawokomorowej, a także obukomorowej[5].

Skąd bierze się niewydolność serca?

Podłoże niewydolności serca jest bardzo zróżnicowane i może za nią stać wiele stanów zdrowotnych. Najczęstszymi przyczynami są w kolejności[6]:

• choroba niedokrwienna serca, a zwłaszcza przebyty w jej konsekwencji zawał – a zatem konsekwencje miażdżycy[7];

• przewlekłe i źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze, które może prowadzić m.in. do poszerzenia lewej komory serca[8];

• wady zastawkowe serca oraz kardiopatie.

Dodatkowo niewydolność serca może się rozwinąć jako konsekwencja zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia osierdzia, a także cukrzycy, chorób płuc, marskości wątroby czy nadczynności tarczycy[9].

Czym się objawia niewydolność serca?

Niewydolność serca może dawać bardzo różnorodne objawy. Pacjenci mogą często doświadczać:

• duszności;

• przewlekłego zmęczenia;

• obrzęków obwodowych, to np. spuchnięte kostki.

Pojawiają się też kołatanie, problemy z apetytem, zawroty głowy czy omdlenia[10]. Jeżeli zatem dotyczy Cię któryś z tych objawów, koniecznie udaj się do lekarza.

Zdążyć przed niewydolnością serca – jak się chronić?

Niewydolność serca najczęściej jest efektem procesów, które rozwijają się w organizmie przez wiele lat. Główną przyczyną jest choroba wieńcowa. Przed nią natomiast możesz się chronić, prowadząc zdrowy styl życia. Pamiętaj zatem o:

• kontroli poziomu cholesterolu – jeśli jest podwyższony, pomocne może być wprowadzenie do diety steroli roślinnych, które obniżają poziom cholesterolu LDL o 7-12% w ciągu 2-3 tygodni przy dziennym spożyciu 1,5-3 g oraz prowadzeniu zdrowego stylu życia[11]. Zawiera je np. produkowana na bazie olejów roślinnych miękka margaryna kubkowa Optima Cardio;

• wybieraniu dobrych tłuszczów – służą Ci te nienasycone, a nasycone (obecne np. w czerwonym mięsie, tłustym nabiale i maśle) warto ograniczyć do minimum;

• jedzeniu dużych ilości warzyw i owoców;

• zapewnieniu sobie odpowiedniego ruchu – ok. 150 minut tygodniowo intensywnej aktywności to absolutne minimum[12].

Im lepiej o siebie zadbasz, tym mniejsze jest ryzyko pojawienia się niewydolności. Pamiętaj o tym każdego dnia i podejmuj odpowiedzialne decyzje!

[1] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/191351,niewydolnosc-serca

[2] https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.19.2.

[3] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/191351,niewydolnosc-serca

[4] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/191351,niewydolnosc-serca

[5] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/191351,niewydolnosc-serca

[6] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/191351,niewydolnosc-serca

[7] https://www.mp.pl/pacjent/chorobawiencowa/informacje/definicje/54556,miazdzyca

[8] https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/informacje/cisnienie_nadcisnienie/58698,nadcisnienie-tetnicze

[9] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/191351,niewydolnosc-serca

[10] https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/191351,niewydolnosc-serca

[11] https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/blood-cholesterol-reduction-health-claims-phytosterols-can

[12] https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/physical-activity