Czym są haluksy i w jaki sposób można je leczyć?

To na stopach opiera się ciężar całego ciała człowieka. Każdego dnia są one poddawane ogromnym obciążeniom. Dlatego łatwo o to, aby dotknęły je różnego rodzaje deformacje czy zwyrodnienia. Jedną z najczęstszych przypadłości są tzw. ha luksy, czyli koślawy paluch, z łac. hallux valgus. To zniekształcenie nie tylko wpływa negatywnie na estetykę stóp, ale jest też przyczyną dolegliwości bólowych, ograniczenia wydolności chodu oraz problemów ze swobodnym doborem obuwia.

Jak powstają haluksy?

Paluch koślawy powstaje na skutek zniekształcenia stawu śródstopno–paliczkowego palucha i otaczających tkanek miękkich. Początkowo można jedynie zauważyć odchylenie boczne jednego z palców stopy. Jednak z czasem dochodzą do tego dolegliwość bólowe, które wiążą się z problemami z chodzeniem. Pojawia się również stan zapalny, a nawet obrzęk.

Etiologia schorzenia jest wieloczynnikowa i do tej pory nie udało się wskazać zasadniczej przyczyny powstawania koślawego zniekształcenia palucha. W tym przypadku należy wymienić czynniki takie jak: uwarunkowania anatomiczne, czyli kształt stopy, konfiguracja układu kostnego stopy, rodzaj noszonego obuwia, uwarunkowania genetyczne, powiązanie z płcią. Paluch koślawy uwarunkowany genetycznie to tzw. postać młodzieńcza, kiedy zniekształcenie pojawia się wcześnie, nawet przed okresem dojrzewania, a pacjenci podają występowanie rodzinne. W pozostałych przypadkach wada zwykle pojawia się u kobiet około 30 roku życia.

W trakcie rozwoju zniekształcenia koślawego palucha, wraz z nasilaniem się wady mogą pojawić się zniekształcenie towarzyszące, np. palce młotkowate.

Zdeformowana stopa może być przyczyną kompleksów. Mimo tego nie tylko kwestia estetyki powinna zmotywować do odwiedzin u specjalisty. Zmiany takie jak haluksy mogą w sposób „podstępny” postępować. Dlatego konieczne jest jak najwcześniejsze wdrożenie właściwego leczenia oraz profilaktyki. Tylko lekarz jest w stanie ocenić skalę problemu i zaproponować najlepsze w danej sytuacji rozwiązanie – wyjaśnia specjalista Wiktor Orzechowski z Gabinetu Ortopedii i Krioterapii.

Jak można leczyć haluksy?

Profilaktyka w leczeniu palucha koślawego ma bardzo ograniczone znaczenie. W momencie pojawienia się zniekształcenia postępuje ono bez względu na rodzaj stosowanego obuwia, stosowanie aparatów korygujących i innych zabiegów zachowawczych.

Jedynym skutecznym sposobem walki z haluksami jest leczenie operacyjne. Istnieje wiele metod operacyjnego leczenia haluksów. Zadaniem lekarza ortopedy jest właściwe zdiagnozowanie wady i wybór metody leczenia operacyjnego optymalnie dostawanej do konkretnego pacjenta. W procesie diagnostyki należy wykonać zdjęcie RTG na stojąco obu stóp, czyli w pełnym obciążeniu. Ponadto wskazane jest wykonanie komputerowego badania rozkładu obciążeń na stopach.  Jedynie przeprowadzenie zabiegu operacyjnego palucha koślawego w fazie jego niezbyt dużego zaawansowania pozwala na przywrócenie prawidłowego kształtu i funkcji stopy. Zbyt długie zwlekanie z leczeniem operacyjnym powoduje powstanie nieodwracalnych zniekształceń, a leczenie operacyjne w takich przypadkach może być niecałkowicie skuteczne. Stąd zalecenie, aby nie odkładać wizyty u ortopedy.