Dlaczego ludzie się uzależniają?

Uzależnienie od substancji psychoaktywnych i alkoholu może mieć destrukcyjny wpływ na zdrowie, a w skrajnych przypadkach prowadzić do śmierci. Obecnie rośnie świadomość społeczeństw na temat rodzajów i skutków uzależnień, a jednak ośrodki odwykowe pełne są pacjentów poszukujących pomocy. Jak to się dzieje, że jedni się uzależniają, a inni nie?

Jak przebiega rozwój uzależnienia?

Uzależnienie pojawia się wtedy, gdy człowiek zaczyna odczuwać przymus zażywania danej substancji. Regularne dostarczanie organizmowi substancji psychoaktywnej może zwiększać na nią tolerancję, przez co osoba uzależniona musi sięgać po coraz większe dawki. Zdarza się, że uzależniony przegapia moment, w którym przestaje panować nad nałogiem. Przy próbach odstawienia substancji psychoaktywnej zaczyna doświadczać objawów zespołu abstynencyjnego, które obejmują dolegliwości fizyczne i psychiczne. Leczenie uzależnień obejmuje zatem detoks organizmu oraz terapię odwykową.

Czy niektórzy ludzie są bardziej narażeni na popadnięcie w uzależnienie?

Za rozwój uzależnienia odpowiadają zarówno czynniki biologiczne, jak i środowiskowe. Dla każdego człowieka definiującym okresem w życiu jest dzieciństwo oraz relacje z rodzicami. Trudne przeżycia lub traumy mogą powodować nie tylko różnego rodzaju problemy psychiczne, ale też zmiany w funkcjonowaniu mózgu. Duże znaczenie w kontekście podatności na uzależnienie od substancji psychoaktywnych, alkoholu czy papierosów ma również środowisko, w jakim dorastamy. Pewne nawyki, które wynosimy z domu, mogą być niezwykle trudne do pokonania. Obserwowanie od najmłodszych lat rodziców oraz innych bliskich osób, które nadużywają uzależniających substancji, tworzy predyspozycję do sięgnięcia po nie w przyszłości.

Wiele osób, które zmagają się z uzależnieniami, jednocześnie cierpi na choroby i zaburzenia psychiczne. Takie osoby określa się pacjentami z tzw. podwójną diagnozą. Problemy psychiczne są uznawane za jedną z głównych przyczyn popadania w nałogi. Substancje psychoaktywne pozwalają bowiem poczuć tymczasową ulgę w przypadku problemów emocjonalnych, lęków, nerwic. Niektóre substancje oddziałują na tzw. układ nagrody, stymulując wydzielanie dopaminy. W trakcie pobytu w ośrodku leczenia uzależnień, takim jak Primum Vivere, pacjent bierze udział w spotkaniach z terapeutą odwykowym oraz psychiatrą.

W przypadku nastolatków substancje psychoaktywne pełnią funkcję regulatora emocji. U tak młodych osób układ nerwowy nadal się rozwija, przez co mogą one doświadczać huśtawek nastrojów. Sięganie po narkotyki lub alkohol może być sposobem na samoregulację, jednak jest to oczywiście niewłaściwa droga. Rozwijający się układ nerwowy jest szczególnie podatny na zmiany biochemiczne powodowane przez substancje psychoaktywne.