Elementy diagnostyki nowotworowej

Szybka i trafna diagnoza to zawsze podstawa skutecznego leczenia, niezależnie od choroby. Ma ona jednak szczególnie istotne znaczenie w przypadku nowotworów, które charakteryzują się postępującą postacią. Odpowiednio dobrana i szybko wdrożona ścieżka diagnostyczna to dla pacjentów zmagających się z chorobą nowotworową sposób na uniknięcie przerzutów i powrót do zdrowia. Jak wygląda diagnostyka onkologiczna?

Wywiad i diagnostyka obrazowa

Pierwszy krok w procesie diagnostycznym w przypadku wszystkich chorób, również nowotworowych, to szczegółowy wywiad z pacjentem. W przypadku nowotworów oprócz oczywistych kwestii, takich jak dolegliwości bólowe czy obecność i historia pojawiania się widocznych zmian, np. guzków, szczególną uwagę zwraca się na uwarunkowania genetyczne i środowiskowe, obciążony wywiad rodzinny, a także niepokojące objawy, takie jak utrata wagi, osłabienie czy krwawienie. Na podstawie zgromadzonych informacji specjalista zleca wykonanie badań obrazowych, do których należy RTG, mammografia, USG, a także scyntygrafia, endoskopia, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Wybór metody zależy w dużej mierze od lokalizacji i charakteru zmian nowotworowych.

Badania laboratoryjne i mikroskopowe

W uzyskaniu cennych informacji dotyczących nowotworu pomagają badania biochemiczne. Istotne znaczenie ma tu analiza surowicy krwi pod kątem wystąpienia markerów nowotworowych, czyli znaczników, których wzmożony przyrost może sugerować obecność zmian nowotworowych w organizmie. Ważne jest również przeprowadzanie badań tzw. rozmazów, czego przykładem może być cytologia. Badanie takie polega na pobraniu od pacjenta wymazu, np. z szyjki macicy, a następnie na przebadaniu materiału pod kątem występowania w nim komórek nienabłonkowych. Pamiętajmy przy tym, że zarówno badania markerów nowotworowych, jak i wynik badania cytologicznego, które ma charakter przesiewowy, są tylko jednym z elementów procesu diagnostycznego i mogą ewentualnie stanowić wytyczną do przeprowadzenia kolejnych badań, które pozwolą postawić ostateczną diagnozę.

Histopatologia

Niezwykle skutecznym badaniem w diagnostyce nowotworowej jest pobranie materiału od pacjenta i poddanie go analizie histopatologicznej. Metoda ta znajduje zastosowanie w identyfikacji nowotworów, jak chodzi o ocenę stopnia złośliwości danej zmiany. Dzięki temu można wdrożyć odpowiednie leczenie i podjąć decyzje dotyczące np. planowanej operacji chirurgicznej. Jak dokładnie przebiega badanie histopatologiczne?

W pierwszej kolejności wybiera się optymalną metodę pobrania materiału od pacjenta. - Wyjaśnia ekspert reprezentujący gliwicki gabinet histopatologiczny Histamed  prof. Dr hab. N. Med. Dariusza Lange. - B ardzo często jest to punkcja - biopsja aspiracyjna cienkoigłowa, którą przeprowadza się np. w przypadku diagnostyki nowotworu tarczycy, pęcherza, prostaty czy węzłów chłonnych. Następnie pobrany materiał jest utrwalany i poddawany ocenie patomorfologicznej przy użyciu mikroskopu.

Niekiedy badaniu histopatologicznemu poddaje się również materiał pobrany przy okazji operacji chirurgicznej. Metoda ta pozwala postawić jednoznaczną diagnozę i wdrożyć optymalny dla danego pacjenta plan leczenia.