Glejak wielopostaciowy

Glejaki to nowotwory powstające z tkanki glejowej, która odżywia i chroni neutrony. Stanowią one 60% nowotworów mózgu. Są wśród nich gwiaździaki i skąpodrzewiaki. Nie są one zbyt inwazyjne i dają się usuwać chirurgicznie. Najgroźniejszy jest glejak wielopostaciowy.

Przyczyny

Glejak wielopostaciowy ma charakter naciekowy - nacieka wzdłuż naczyń krwionośnych, włókien nerwowych, komórek nerwowych i opon miękkich. Nie można oddzielić tkanki rakowej od zdrowej, nie ma wyraźnych granic. Poza tym jest bardzo inwazyjny, szybko obejmuje dwie półkule mózgu. Nie obserwuje się przerzutów do innych organów. Taki rodzaj raka, który nie daje przerzutów nazywa się nowotworem pierwotnym.

Etiologia choroby jest nieznana. Na ten rodzaj nowotworu cierpią osoby w średnim wieku (30-60 lat), choć zdarza się też zachorowania u dzieci i osób starszych.

Objawy

Glejak wielopostaciowy daje objawy szybko, w przeciwieństwie do nowotworów innych organów, które bez żadnych oznak mogą się rozwijać przez kilka lat. Objawy ogólne to bóle głowy, nudności i wymioty, zwłaszcza rano, co jest skutkiem zwiększonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Pojawiają się też napady padaczkowe. Można zaobserwować pogorszenie sprawności intelektualnej i osłabienie pamięci.

Inne objawy, tzw. objawy ogniskowe, zależą od miejsca usytuowania glejaka. Są to zaburzenia równowagi i chodu, zawroty głowy, oczopląs, zaburzenia mowy, niedowłady kończyn. Może też występować otępienie albo agresja, stany lękowe i depresyjne.

Leczenie

Diagnozy glejaka wielopostaciowego dokonuje się w wyniku badań naczyniowych mózgu. Mają one wiele nieprawidłowych naczyń krwionośnych, nie ma rozdziału na naczynia żylne i tętnicze.

Stosuje się też tomografię komputerową i rezonans magnetyczny. Na zdjęciach guz wielopostaciowy jest łatwo rozpoznawalny, bo zajmuje dużą powierzchnię - nacieka na obydwie półkule. W przypadkach budzących wątpliwości, gdy na obrazie trudno odróżnić ten zmiany nowotworowe od stanu zapalnego, wykonuje się biopsję. Bada się też przepływ krwi oraz stosuje się badanie izotopowe.

Ten rodzaj raka nie stwarza szansy na wyleczenie. Od postawienia diagnozy do zgonu mija od 7 do 12 miesięcy, rzadko przeżywalność wynosi 2 lata. Przeprowadzane terapie przedłużają okres przeżycia, ale nie dają szansy na wyzdrowienie.

Czasami stosuje się operacyjne usuwanie glejaka. Jednak całkowite usunięcie nie jest możliwe. Przedłużenie życia chorego może nastąpić w wyniku chemioterapii i radioterapii.

Obecnie przez onkologów prowadzone są badania nad metodami genetycznymi, czyli próbuje się poprzez manipulacje genowe zmienić proces rozwoju glejaka, by komórki nowotworowe przestały się namnażać. Eksperymentalnie wprowadza się też immunoterapię, czyli tak modyfikuje układ odpornościowy, by atakował komórki nowotworowe.