Jak dbać o protezy kończyn dolnych i górnych?

Pacjent po amputacji kończyny górnej lub dolnej wykonuje olbrzymi wysiłek fizyczny i psychiczny, aby przystosować się do używania protezy. Częścią jego nowego życia jest praktyczna wiedza o tym, jak dbać o protezę, by jak najdłużej zapewniała komfort i pełniła swoje funkcje. Jednak czy techniczna wiedza wystarczy? A może potrzeba czegoś więcej, by dbać o protezę?

Protezy kończyn, czyli o nowym etapie życia

Amputacja kończyny, niezależnie od tego, czy musiała zostać wykonana na skutek choroby, czy wypadku, oznacza fizyczny szok dla organizmu. Również dla psychiki pacjenta, a także jego bliskich, stanowi bardzo duże wyzwanie. Jest to doświadczenie graniczne, zmieniające życie: tak, jak było wcześniej, nie będzie już nigdy. Jednak dalsza historia może przynieść wiele zaskakujących i pozytywnych zmian, a z czasem pozwoli dojść do wniosku, że chociaż życie zmieniło się, nadal ma wiele dobrego do zaoferowania.

Przeczytaj również: Czym różnią się aktywne protezy kończyn od protez biernych?

Bazą umożliwiającą powrót do życia po amputacji, jest odpowiednio dobrana proteza kończyny. Dzięki nowoczesnej technice współczesne protezy umożliwiają odzyskanie pełnej samodzielności w codziennych czynnościach, powrót do pracy, a także uprawianie sportu czy wznowienie aktywnych zabaw z przyjaciółmi, dziećmi czy ukochanym zwierzakiem.

Zdajemy sobie sprawę z tego, jak wielką zmianą w życiu jest konieczność używania protezy. Dlatego naszym Klientom oferujemy nie tylko szeroki wybór protez, lecz wspólnie rozeznajemy, która z nich byłaby najlepsza dla konkretnej osoby oraz towarzyszymy Klientowi na każdym etapie powstawania indywidualnego zamówienia – podkreśla przedstawiciel Zakładu ortopedycznego Ortotomas w Poznaniu. – Jeżeli chodzi o protezy kończyn dolnych, oferujemy zarówno protezy tymczasowe, jak i finalne protezy modularne. W obszarze protez kończyn górnych możemy wykonać zarówno modele bierne (kosmetyczne), jak i bardziej zaawansowane protezy kinetyczne, aż po nowoczesne protezy mioelektryczne i bioniczne.

Jak zadbać o swoją protezę?

Proteza stanowi przedłużenie ciała, dlatego pierwszy krok stanowi dbałość o kikut. Zaraz po operacji rozpoczyna się proces jego formowania m.in. poprzez odpowiednie bandażowanie czy masaż limfatyczny. Zabiegi te zaprocentują w przyszłości, gdyż prawidłowo uformowany kikut pozwala dobrze osadzić protezę.

Gdy używamy już protezy, nadal obowiązuje nas codzienna pielęgnacja kikuta:

• mycie pod bieżącą, ciepłą wodą przy użyciu delikatnego mydła,

• dokładne opłukanie kikuta, tak aby nie pozostały na nim resztki piany,

• osuszanie miękkim, bawełnianym ręcznikiem,

•  używanie łagodnego preparatu odkażającego,

• natłuszczanie delikatnym balsamem do ciała lub kremem z witaminami,

• szczególnie w przypadku dłuższej kąpieli, zaleca się mycie wieczorem, ponieważ kąpiel rozmiękcza naskórek, co grozi otarciami po zbyt pośpiesznym założeniu protezy.

Zarówno proteza kończyny górnej jak i dolnej wymaga również codziennych zabiegów higienicznych:

• lejek protezowy powinien być codziennie (najlepiej wieczorem) przemyty ciepłą wodą z łagodnym detergentem oraz osuszony bawełnianą ściereczką,

• liner (silikonowy, żelowy czy poliuretanowy), również powinien być codziennie przemyty ciepłą wodą z mydłem, wytarty ściereczką i pozostawiony do wyschnięcia. Można w jego środek włożyć zwinięty w rulon ręcznik, co zabezpieczy go przed sklejeniem. Jeżeli pojawią się na nim pęknięcia, należy niezwłocznie skontaktować się z zakładem wykonującym protezy z prośbą o wymianę. Uszkodzony liner spowoduje otarcia naskórka,

• rękawica protezowa (stosowana w protezach kończyn górnych) powinna być codziennie czyszczona zgodnie z konkretnymi wskazaniami producenta.

Dbaj o siebie, czyli o zasadzie bezpieczeństwa w protezowaniu

W samolotach zaleca się, by w razie zagrożenia, opiekun założył maskę tlenową najpierw sobie, a potem dziecku. O podobnej zasadzie można mówić w protezowaniu – osoba po amputacji powinna najpierw zadbać o siebie, a potem o swoją protezę. Dlatego warto zainwestować:

• w zdrowie ciała, odpowiednią dietę, masaże i rehabilitację ruchową,

• w dobrą psychoterapię: amputacja jest trudnym i bolesnym przeżyciem także na poziomie emocji. Jeżeli pacjent na nowo poukłada swój wewnętrzny świat, znajdzie w sobie siłę do rozpoczęcia nowego etapu życia i będzie miał większą motywację do korzystania z protezy.