Jaskra

Jaskra jest schorzeniem, w którym dochodzi do wzrostu ciśnienia płynu, znajdującego się przedniej komorze oka umiejscowionego między rogówką a tęczówką. Jest to powszechne schorzenie spotykane zwykle po 40. roku życia. Jak wiadomo, w Polsce cierpi na jaskrę 200 tys. osób, natomiast trzy razy tyle osób jest zagrożonych jej rozwojem. Jeśli chodzi o świat, to znane nam szacunki pokazują, iż choruje na nią 70 milionów osób.

Przyczyny

Istnieje szereg czynników ryzyka, które predysponować mogą do wystąpienia jaskry. Należy do nich:

zaawansowany wiek,
czynniki genetyczne,
schorzenia kardiologiczne,
migrena,
znacznego stopnia nadwzroczność,
znacznego stopnia krótkowzroczność,
retinopatia cukrzycowa,
zaburzenia krążenia obwodowego,
długotrwałe stosowanie środków antykoncepcyjnych.

Objawy

Około 85% przypadków to przewlekła jaskra otwartego kąta. W jej przebiegu dochodzi do stopniowego zmniejszania odpływu przezroczystego płynu, tzw. cieczy wodnistej. To z kolei przyczynia się do znacznego ciśnienia w przedniej komorze oka, co skutkuje uciskiem na małe naczynia odżywiające nerw wzrokowy, co może prowadzić do jego zaniku.

Z kolei jaskra zamykającego się kąta dotyczy około 10% przypadków. Inaczej nazywa się ją zastoinową. Schorzenie tego rodzaju rozwija się stosunkowo szybko. W czasie jego trwania dochodzi do powiększenia tęczówki, do tego stopnia, że zaburzony jest odpływ płynu. Wystarczy kilka dni, aby oko stało się czerwone i twarde. Objawom tym towarzyszą bóle oraz nudności. Ponadto, stwierdza się u takiej osoby zaburzenie widzenia z zatarciem ostrości. Co więcej, osoba taka postrzega tęczowe koła wokół źródeł światła. Taki stan wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Otóż jak się okazuje, wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe może szybko uszkodzić siatkówkę a także nerw wzrokowy i tym samym może doprowadzić do ślepoty o charakterze trwałym.

Wyróżnia się jeszcze jaskrę wrodzoną, nazywaną również dziecięcą. Jest ona jednak bardzo rzadkim schorzeniem. Konieczne w jej przypadku jest wczesne wdrożenie leczenia.

Leczenie

Jaskrę otwartego kąta leczy się poprzez stosowanie kropli do oczu, które utrzymują ciśnienie wewnątrzgałkowe na bezpiecznym poziomie. I tak stosuje się tymolol oraz pilokarpinę. Ponadto okuliści zalecają niekiedy również lek doustny o nazwie acetazolamid.

W sytuacji, gdy środki farmakologiczne zawodzą, lub gdy powodują działania niepożądane, wówczas istnieje konieczność wykonania zabiegu chirurgicznego. Może być on wykonany metodą tradycyjną lub też za pomocą promieniowania laserowego. Dzięki temu możliwe jest wytworzenie poszerzonej drogi odpływu dla cieczy wodnistej. Istnieją przypadki, w których na część oka, gdzie zachodzi wytwarzanie płynu, przykłada się na krotko mrożącą sondę. To sprawia, że wydzielanie cieczy nie jest tak intensywne, jak do tej pory.

W ostrej jaskrze zastoinowej, celem leczenia jest zmniejszenie ciśnienia wewnatrzgałkowego. W tym celu stosuje się leki, które powodują obkurczenie źrenicy, czyli odsunięcie tęczówki od przewodów wyprowadzających płyn. Powszechnie stosowanym zabiegiem jest irydektomia. Zabieg ten polega na wykonaniu małego otworu w tęczówce, dzięki któremu możliwy jest odpływ płynu. Lekarz może niekiedy doradzić wykonanie tego zabiegu na zdrowym oku, gdyż zazwyczaj po ostrym napadzie w jednym oku, dochodzi do takiego samego w drugim.

Jaskra wodzona, występująca u dzieci, również leczona jest operacyjnie, co ma na celu korekcję wady oraz zachowanie wzroku.