Menopauza

Menopauzę w mowie potocznej określa się terminem przekwitanie. Jej istotą jest wygaśnięcie czynności jajników, co jest równoznaczne z zanikiem zdolności reprodukcyjnych. W ten sposób organizm zwiastuje przejście w okres klimakterium, czyli przekwitania.

Przyczyny

To hormon folikulotropowy jest odpowiedzialny za wydzielanie estrogenów oraz pobudzanie pęcherzyków jajnikowych do wzrostu. Swoje właściwości zaczyna on tracić w okresie menopauzy, co jest jednoznaczne z wygaśnięciem czynności jajników. W efekcie dochodzi też do spadku produkcji estrogenów i progesteronu – kluczowych hormonów płciowych kobiety.

Spadek poziomu ważnych hormonów jest jednoznaczny z pojawieniem się szeregu uciążliwych i wywołujących dyskomfort symptomów.

Objawy

Pierwsze objawy przekwitania mogą pojawić się już kilka lat wcześniej przed terminem ostatniej miesiączki. O zbliżającej się menopauzie świadczą m.in.:

uderzenia gorąca i nocne poty,
zaburzenia miesiączkowania – skrócenie lub wydłużenie cyklu, obfite lub skąpe krwawienia,
zapalenie pochwy,
suchość pochwy (objawiająca się także bolesnością przy współżyciu),
zaburzenia w oddawaniu moczu,
bezsenność.

Spadek poziomu hormonów w okresie przekwitania oddziałuje więc na wiele sfer kobiecego życia. Do powyższych objawów klimakterium warto zaliczyć także: spadek koncentracji, utrzymujące się uczucie zmęczenia, zawroty głowy, omdlenia.

Zmiany widoczne są także w wyglądzie. Włosy zaczynają wypadać i przerzedzać się szczególnie na czubku głowy. Kruche i łamliwe stają się paznokcie. Skóra staje się cieńsza, sucha i ma tendencję do łuszczenia. W związku ze spadkiem produkcji estrogenów, dochodzi do spowolnienia metabolizmu, skutkiem czego jest przybieranie na wadze.

Ponadto zawirowania hormonalne mogą zwiększać ryzyko osteoporozy. Kości są bardziej podatne na złamania po kilku latach od ostatniej miesiączki.

Leczenie

Menopauza nie jest chorobą, więc teoretycznie nie ma sensu jej leczyć. Można jedynie podjąć działania, dzięki którym przechodzenie menopauzy, a potem okresu klimakterium nie będzie wiązało się z dużym dyskomfortem.

W okresie menopauzy i klimakterium najczęściej stosuje się hormonalną terapię zastępczą (HTZ). Istotą kuracji jest uzupełnianie niedoboru hormonów produkowanych przez jajniki. Najczęściej podaje się estrogen oraz gestagen (syntetyczny odpowiednik ludzkiego progesteronu). W przypadku niektórych kobiet ginekolodzy zalecają także podawanie testosteronu.

W ramach HTZ podawane są niewielkie dawki hormonów – ich stężenie utrzymuje się na poziomie o 2/3 niższym w porównaniu z kobietami regularnie miesiączkującymi.

Hormony podawane są pod postacią tabletek, plastrów lub zastrzyków domięśniowych. Forma leku dobierana jest indywidualnie – zgodnie z oczekiwaniami oraz trybem życia prowadzonym przez pacjentkę.