Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze jest to choroba układu krążenia polegająca na stałym lub okresowym podwyższeniu ciśnienia tętniczego krwi powyżej wartości prawidłowych czyli 140/90 mmHg. Najczęściej nadciśnienie występuje w grupie wiekowej pomiędzy 35 a 60 rokiem życia. W większości przypadków choroba ta przebiega bezobjawowo. W Polsce nadciśnienie dotyczy ok. 20% dorosłej populacji.

Przyczyny

Podstawową, najczęściej spotykaną formą nadciśnienia tętniczego krwi jest nadciśnienie pierwotne, którego przyczyna nie została dokładnie poznana. Wiadomo jednak, że istnieje szereg czynników, które przyczyniają się do powstania tego schorzenia. Należy do nich niewątpliwe niewłaściwy styl życia, który przejawia się nadwagą czy otyłością, więc do czynników predysponujących należy niewłaściwa, wysokokaloryczna dieta, połączona z brakiem aktywności fizycznej. Innym czynnikiem sprawczym jest dieta bogata w sól, która to również podnosi ciśnienie. Kolejnym, jest nadmierne spożywanie alkoholu czy zażywanie niektórych pigułek (np. tabletek antykoncepcyjnych czy leków sterydowych).

W nadciśnieniu tętniczym, znaczenie ma również czynnik genetyczny. Zaledwie u 5 % chorych, nadciśnienie tętnicze jest związane ze schorzeniem organicznym. Pozostałe 95% , to wspomniane powyżej nadciśnienie tętnicze pierwotne. Ta mniejsza z grup to nadciśnienie tętnicze wtórne wywołane niektórymi chorobami nerek i nadnerczy.

Określenie przyczyn, które wywołują nadciśnienie tętnicze jest bardzo istotne ze względu na to, że można dzięki temu zalecić konkretne dalsze postępowanie czy terapię, która miałaby na celu usunięcie lub wyleczenie danego czynnika sprawczego.

Objawy

W warunkach prawidłowych ciśnienie tętnicze krwi wynosi 120 mmHg (do 140 mmHg u osób starszych). Dalszy wzrost ciśnienia powoduje, że wyściółka naczyń krwionośnych staje się szorstka. Są to idealne warunki do osadzania się cholesterolu, co z kolei przyczynia się do zwężania światła naczyń. Aby skompensować te „niekorzystne” warunki, serce zaczyna pompować krew z jeszcze większą siłą. Oznacza to tym samym, że ciśnienie tętnicze krwi ponownie wzrasta.

Nadciśnienie tętnicze krwi jest na tyle specyficznym zaburzeniem, że może nie dawać żadnych konkretnych objawów. Często bowiem bywa tak, że wysokie ciśnienie tętnicze nie jest w ogóle odczuwalne. Wiele spośród tych, u których występuje nadciśnienie dotąd nie stwierdzone, czuje się przez długi czas bardzo dobrze.

Istnieje jednak kilka objawów, które mogą być wymienienie wśród pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Należą do nich:

ból głowy,
kołatanie serca,
ból w okolicy serca,
duszność,
zmęczenie i senność lub pobudzenie.

Jednocześnie warto dodać, że te objawy wcale nie należą do tych, które są wyznacznikami choroby nadciśnieniowej. Równie dobrze mogą one bowiem występować samoistnie. By stwierdzić nadciśnienie, należy wykonać pomiar ciśnienia krwi przy pomocy specjalnego aparatu.

Leczenie

Przed wdrożeniem leczenia farmakologicznego, istotne znaczenie ma zmiana stylu życia i wizyta np. u kardiologa. Po pierwsze, u osób z nadwagą czy otyłością konieczne jest redukcja masy ciała. Znane są nam badania, które dowodzą, że obniżenie masy ciała o 5 kilogramów u osób z 10-cio %-ową nadwagą i nadciśnieniem tętniczym krwi, powoduje umiarkowany spadek ciśnienia. Spożycie alkoholu, jak i palenie tytoniu powinno być ograniczone do minimum, a wręcz odstawione. Z kolei spożycie soli kuchennej winno być zredukowane do 6 gram NaCl.

Warto wprowadzić regularne ćwiczenia fizyczne o umiarkowanym natężeniu (odpowiadające szybkiemu spacerowi). Aktywność ta powinna być podejmowana 3-4 razy w tygodniu po około pół godziny. Modyfikacji często powinna być poddana dieta, gdyż u wielu spośród cierpiących na nadciśnienie tętnicze brak ryb, warzyw i owoców.

Leczenie farmakologiczne obejmuje zastosowanie poniższych leków: