Niedomykalność zastawki mitralnej

Zastawka mitralna znajduje się w ujściu przedsionkowym lewej komory serca. Jej zadaniem jest regulowanie przepływu krwi z lewego przedsionka do lewej komory serca. Gdy pojawia się niedomykalność tej zastawki, wówczas krew w trakcie kurczu lewej komory cofa się do lewego przedsionka. Wtedy rośnie ciśnienie w przedsionku, następuje migotanie oraz poszerzenie przedsionka. Co więcej, wzrasta ciśnienie w krążeniu płucnym, bo wypełniony krwią przedsionek nie może przyjąć krwi płynącej z płuc.

Przyczyny

Niedomykalność mitralna może mieć charakter przewlekły bądź ostry. W przypadku niedomykalności przewlekłej może być wiele przyczyn. Są to choroby serca, takie jak: choroba niedokrwienna, kardiomiopatia rozstrzeniowa (ścieczenie mięśnia sercowego) i kardiomiopatia przerostowa (przerost lewej komory serca).

Poza tym są to choroby zwyrodnieniowe: zespół Barlowa - wypadanie płatka zastawki mitralnej, zespół Marfana – choroba tkanki łącznej, niedomykalność towarzyszy też zespołowi Ehlersa-Danlosa (nadmierna elastyczność skóry i stawów).

Kolejne przyczyny to wady wrodzone: rozszczep płatka zastawki oraz zastawka dwuujściowa.

Częstszą przyczyną są choroby zapalne: gorączka reumatyczna, toczeń rumieniowaty, twardzina, choroba Kawasakiego czy zespół antyfosfolipidowy. Powodują ją też niektóre leki (pochodne ergotaminy, fenfluraminy).

Ostra niedomykalność zastawki mitralnej bywa powodowana przez zmiany płatków zastawki, choroby pierścienia zastawki, pęknięcie struny ściągnistej oraz choroby mięśni brodawkowatych.

Objawy

Inne są objawy w przypadku przewlekłego schorzenia, inne w stanie ostrej niedomykalności.

Jeśli choroba ma charakter przewlekły i łagodny, chory może nie odczuwać żadnych dolegliwości. Z czasem pojawia się duszność, odczuwanie stałego zmęczenia, kołatanie serca i czasami ból. Chory może też mieć takie objawy, które nie przywodzą na myśl choroby serca. Są to: trudności w przełykaniu, brak apetytu, powiększenie wątroby i obrzęki kończyn.

Gdy niedomykalność pojawia się nagle, chory odczuwa duszności i nagły spadek ciśnienia. W czasie badania lekarskiego można wykryć nieprawidłowe odgłosy w pracy serca: szmer skurczowy, trzeci ton serca, który jest skutkiem gwałtownego wypełnienia lewej komory, tętnienie itp. W badaniu opukowym stwierdza się powiększoną sylwetkę serca. Nieprawidłowości w pracy serca stwierdza się w badaniu echokardiograficznym. Wykonuje się także/lub EKG, RTG klatki piersiowej oraz próby obciążeniowe.

Leczenie

Jeśli choroba ma charakter łagodny, nie wymaga leczenia albo stosuje się leczenie zachowawcze: zleca się przyjmowanie leków rozszerzających naczynia krwionośne, by zapobiec powstaniu nadciśnienia płucnego.

W przypadku ostrej niedomykalności konieczna jest interwencja chirurgiczna: rekonstrukcja zastawki albo jej częściowa, ewentualnie całkowita wymiana na protezę mechaniczną lub biologiczną.

Gdy silne objawy choroby są lekceważone i chory unika leczenia u kardiologa, wówczas może dojść do nadciśnienia płucnego, niewydolności serca a nawet śmierci.