Przepuklina pępkowa - przyczyny i objawy

Przepuklina pępkowa jest schorzeniem, polegającym na przemieszczaniu się elementów jamy brzusznej pod skórą. Choć kojarzona jest głównie jako przypadłość niemowląt, może pojawić się zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. W przypadku niemowląt, nie zawsze musi zakończyć się interwencją chirurgiczną, w przypadku dorosłych niezbędne jest leczenie operacyjne. Jakie są przyczyny i objawy tego schorzenia?

Czym jest przepuklina pępkowa?

W przypadku noworodków, o przepuklinie pępkowej – inaczej pępowinowej – mówimy, kiedy część elementów jamy brzusznej uwypukla się przez ubytek ściany brzusznej w okolicy pępka. Pojawia się ona na skutek niezrośnięcia po urodzeniu pierścienia pępkowego, czyli otworu, przez który przechodziły naczynia pępowinowe. Ta anatomiczna wada wrodzona dotyka głównie wcześniaki i dzieci o niskiej wadze urodzeniowej. Jest widoczna jako wyraźne wybrzuszenie, obrzęk lub balonik w okolicy pępka. Wymaga obserwacji i konsultacji z lekarzem, ale bardzo często znika samoistnie w ciągu pierwszego roku życia dziecka i nie wymaga interwencji chirurgicznej. Operacja może okazać się niezbędna, jeśli wybrzuszenie staje się coraz bardziej widoczne i bolesne, a także jeśli nie ustąpi do trzeciego roku życia dziecka.

Przyczyną przepukliny u starszych dzieci i u dorosłych jest osłabienie wewnętrznej warstwy mięśni brzucha lub uraz, w wyniku którego następuje przerwanie ciągłości tkanek, bez uszkodzenia powłoki skórnej. Szczególnie narażone na to schorzenie są osoby zmagające się z chorobami, w których przebiegu dochodzi do podwyższenia ciśnienia wewnątrzbrzusznego, np. z nadwagą, zaparciami i problemami z oddawaniem moczu czy uporczywym kaszlem. Większym ryzykiem obarczone są także kobiety w ciąży (lub te, które wielokrotnie były w ciąży), osoby po zabiegach operacyjnych jamy brzusznej oraz osoby ciężko pracujące fizycznie.

Objawy

Głównym objawem jest guzek uwypuklający pępek. U niemowlaków jest on częściej zlokalizowany w samym pępku, u dorosłych także w jego okolicach. Możliwe jest częściowe wciśnięcie tej wypukłości do środka. Jest ona bardziej widoczna podczas naciągania mięśni brzucha (podczas płaczu, kaszlu, wypróżniania), czemu towarzyszy lekki ból lub dyskomfort. Jak mówi nam ekspert z Euro-Kliniki z Siemianowic Śląskich:

Bardziej odczuwalne objawy daje uwięźnięcie przepukliny. Uwypuklenie staje się bolesne i silnie zaczerwienione, mogą pojawiać się wymioty. Uwięźnięta przepuklina grozi niedrożnością przewodu pokarmowego oraz niedokrwieniem i martwicą jelit.

Operacja przepukliny jest niezbędna w przypadku dorosłych, a także u dzieci, u których uwypuklenie nie cofnęło się lub wręcz się powiększyło. Polega na umieszczeniu wszystkich fragmentów jamy brzusznej pod powłokami brzusznymi, a następnie zamocowaniu pod otrzewną specjalnej siatki, która pozwala na wzmocnienie osłabionej części jamy brzusznej. Metoda ta niweluje ryzyko nawrotu przepukliny pępkowej.