Rodzaje protez zębowych

Ubytki w uzębieniu stanowią poważny problem, nie tylko natury estetycznej. Wpływają niekorzystnie na pozostałe zęby, niszcząc i destabilizując je oraz prowadząc do zaburzeń czynności skroniowo-żuchwowych, a w konsekwencji utraty kolejnych zębów. Należy więc jak najszybciej uzupełnić ubytek przy pomocy protezy zębowej. Jakie są rodzaje protez, czym się charakteryzują i jak wybrać odpowiednią dla siebie protezę? Odpowiadamy!

Czym grożą ubytki w uzębieniu?

Braki w uzębieniu, nawet pojedyncze i pozornie niegroźne, mogą być fatalne w skutkach. W miejscu, w którym ząb został usunięty, dochodzi do utraty tkanki kostnej oraz dziąsła, które znacząco utrudniają przeprowadzenie skutecznego leczenia protetycznego w przyszłości, dlatego konieczne jest jak najszybsze uzupełnienie. Pozostałe zęby stają się chwiejne, ulegają przechyleniu, przemieszczeniu lub wysunięciu. To z kolei prowadzi do trudności w artykulacji słów, a także żuciu i rozdrabnianiu pokarmu, co skutkuje dolegliwościami ze strony układu trawiennego. Ponadto przejmują one funkcje brakujących zębów, przez co stają się przeciążone i podatne na uszkodzenia. Część funkcji brakujących zębów przejmuje również język, który w konsekwencji rozrasta się i uniemożliwia niektóre rozwiązania protetyczne. Dodatkowo zęby, które się przesunęły, powodują zaburzenia okluzyjne, objawiające się nieprawidłowym łączeniem górnego i dolnego łuku zębowego w trakcie zagryzania oraz pojawieniem się nawyku zgrzytania, które wyniszcza szkliwo. Skutki braków w uzębieniu dotykają również psychiki pacjenta – są one źródłem kompleksów, przez które przestaje się uśmiechać, krępuje się podczas rozmowy i staje się wycofany w relacjach z innymi.

Czym jest proteza zębowa i jakie funkcje pełni?

Proteza zębowa, znana również jako uzupełnienie protetyczne, to aparat leczniczo-rehabilitacyjny mający uzupełnić braki w uzębieniu. Protezę wykonuje się na indywidualne zamówienie w laboratorium protetycznym, na podstawie wywiadu stomatologicznego oraz wycisku jamy ustnej pacjenta. Umieszczona w łuku zębowym zastępuje brakujące zęby, dzięki czemu pacjent może cieszyć się zarówno zadowalającym wyglądem estetycznym, jak i odzyskać utracone funkcje. Wspiera aparat mowy, aparat żucia oraz pozostałe zęby w jamie ustnej. Proteza zębowa, w zależności od wielkości ubytku, może stanowić uzupełnienie jednego lub kilku zębów, a także zastępować uzębienie w przypadku całkowitego braku w jednym bądź obu łukach zębowych. Odpowiednio dopasowana, wysokiej jakości proteza jest komfortowa w użytkowaniu i niemal nie do odróżnienia od własnych zębów.

Wbrew powszechnie panującym opiniom, o protezę należy dbać tak samo, jak o naturalne uzębienie. Podstawą jest higiena jamy ustnej, aby zapobiegać odkładaniu się płytki nazębnej, przebarwieniom czy uszkodzeniom. Stan protezy, podobnie jak pozostałych zębów, należy regularnie kontrolować u stomatologa. W przypadku obluzowania bądź uszkodzenia protezy trzeba niezwłocznie skontaktować się z dentystą i pod żadnym pozorem nie można jej samodzielnie regulować  – dodaje specjalista z gabinetu stomatologiczno-implantologicznego PDI Ewa Osękowska w Sopocie.

Protezy zębowe – częściowe oraz całkowite

Uzupełnienia protetyczne, w zależności od rozmiaru ubytku, podzielić możemy na protezy częściowe oraz całkowite. Protezy częściowe służą uzupełnieniu braku jednego lub kilku zębów w łuku zębowym. Najczęściej opierają się na drucianych klamrach lub metalowej konstrukcji, mocowanej do naturalnych zębów pacjenta bądź przyjmują formę pojedynczych implantów zębowych. Ich zadaniem jest wsparcie pozostałych zębów, zapewnienie im stabilności, przywrócenie właściwego zwarcia w łuku zębowym, poprawa funkcji żucia i ogólnego samopoczucia pacjenta. Protezy całkowite natomiast wykonuje się w przypadku bezzębia, czyli całkowitej utraty zębów w obrębie jednego lub obu łuków zębowych. Ich zadaniem jest przywrócenie utraconych funkcji jamy ustnej, czynności artykulacyjnych oraz naturalnego wyglądu pacjenta. Osiadające protezy całkowite składają się ze sztucznych zębów i płyty przylegającej do dziąseł, a w przypadku górnego łuku zębowego także częściowo do podniebienia. W przypadku całkowitego braku uzębienia również można zastosować implanty, które wykorzystuje się do utworzenia mostu protetycznego bądź pojedynczo, do rekonstrukcji każdego z utraconych zębów

Ruchome protezy zębowe

Oprócz protez częściowych i całkowitych, protezy zębowe najogólniej podzielić można na protezy ruchome oraz stałe. Protezy ruchome są najszerzej dostępne i charakteryzują się tym, że przeznaczone są do użytku w ciągu dnia, natomiast na noc oraz do mycia są przez pacjenta zdejmowane. Stosowane są zarówno w przypadku ubytku kilku zębów jak i całkowitego bezzębia. Proces adaptacyjny w przypadku protez ruchomych, w zależności od jakości wykonania, może trwać nawet do kilku miesięcy. Co ważne, protezy wyjmowane nie są rozwiązaniem stałym i co jakiś czas, najczęściej po upływie 5 lat, należy je wymieniać, z powodu zachodzących w jamie ustnej zmian fizycznych. Do protez ruchomych zaliczamy protezy akrylowe, szkieletowe oraz nakładkowe. Protezy akrylowe należą do najtańszych i najmniej wygodnych protez. Protezy szkieletowe są stosunkowo droższe, ale i o wiele stabilniejsze od akrylowych, a także pozwalają uzyskać zadowalający efekt wizualny. Proteza nakładkowa jest najdroższą spośród dostępnych protez ruchomych, jednak najwierniej z nich odwzorowuje brakujące zęby i zapewnia najwyższy komfort w użytkowaniu.

Stałe protezy zębowe

W przeciwieństwie do protez ruchomych są one mocowane w jamie ustnej pacjenta na stałe i mogą stanowić dożywotnie rozwiązanie braków w uzębieniu. Mocowane są do elementów kostnych bądź elementów zębów własnych pacjenta. Są o wiele łatwiejsze w adaptacji od protez ruchomych, a także zapewniają naturalne odczucia. Protezy stałe spowalniają zanik wyrostka zębodołowego i pozwalają na spożywanie nawet twardych pokarmów. Mocowane są na korzeniach zębów bądź implantach. Do protez stałych zaliczamy implanty, wkłady koronowe i koronowo-korzeniowe, korony zębowe, oraz mosty protetyczne. Korony służą odbudowaniu pojedynczych braków w uzębieniu. Mosty protetyczne natomiast stanowią trzy połączone ze sobą korony protetyczne. Licówki służą odbudowie wargowej części zębów siecznych i kłów oraz stosowane są wyłącznie w celu poprawy wyglądu zębów pacjenta. Implanty natomiast umożliwiają wykonanie dowolnego rozmiaru odbudowy protetycznej. Składają się ze śluby wwiercanej w kość wyrostka zębodołowego, łącznika oraz korony zęba. Ich wygląd oraz funkcje są dokładnie takie same, jak zębów naturalnych, jednak są przy tym najdroższym dostępnym uzupełnieniem protetycznym.

Jak wybrać odpowiednią protezę zębową?

Warto zaznaczyć, że wybór protezy zębowej uzależniony jest od wielu czynników, spośród których nasze indywidualne preferencje czy zasobność naszego portfela mają najmniejsze znaczenie. Rodzaj leczenia protetycznego zależy w dużej mierze od indywidualnego stanu uzębienia pacjenta. Wyboru protezy należy dokonać we współpracy ze stomatologiem, który oceni nasz stan zdrowia, wykluczy ewentualne przeciwwskazania i zaproponuje najkorzystniejsze dla nas rozwiązanie. Proteza musi być idealnie dopasowana do naszej jamy ustnej – w przeciwnym razie będzie podrażniać dziąsła, utrudniać przeżuwanie i mówienie, powodować ból oraz zmiany na dziąsłach i błonie śluzowej.