Trądzik

Trądzik to jedno z najbardziej powszechnych schorzeń dermatologicznych. Jak się bowiem okazuje dotyczy on nie tylko osób, będących w wieku dojrzewania, ale borykają się z nim również osoby po trzydziestym, a nawet czterdziestym roku życia.

Trądzik pospolity jest schorzeniem łojotokowym i u młodych osób w 80% przypadków ma on łagodny przebieg, natomiast w pozostałych przypadkach występują cięższe postacie zapalne z nasilonymi zmianami skórnymi.

Przyczyny

W skórze człowieka znajdują się pory ( tzw. ujścia mieszków włosowych), do których wydzielany jest łój z gruczołów łojowych. Największe ilości mieszków włosowych oraz gruczołów łojowych znajduje się na twarzy, ramionach oraz dekolcie. Tam najczęściej pojawia się trądzik.

W warunkach prawidłowych dochodzi do produkcji niewielkich ilości łoju, który wypływa na powierzchnię skóry poprzez ujścia mieszków włosowych. Do powstania trądziku dochodzi w sytuacji, gdy łoju jest za dużo, gdy ujścia mieszków włosowych zatykają się. Łój, który tam się gromadzi jest doskonałą pożywką dla bakterii. Bytujące tam bakterie mnożą się i są dodatkową przyczyną powstającego stanu zapalnego.

Najważniejszą rolę w etiopatogenezie zmian trądzikowych odgrywają trzy czynniki:

• zwiększona w okresie pokwitania aktywność hormonów androgennych, które stymulują wytwarzanie łoju o nieprawidłowym składzie oraz powodują przerost gruczołów łojowych,
• nadmierne rogowacenie przewodów wyprowadzających i ujść gruczołów łojowych,
• rozwój w okolicy mieszka włosowego różnych szczepów bakterii beztlenowych.

Wbrew powszechnym przekonaniom, powstanie trądziku nie jest uzależnione od diety, higieny osobistej czy aktywności seksualnej.

Objawy

Skóra trądzikowa jest połyskująca. Pokrywają ją grudki zapalne oraz krostki ropne (tzw. wykwity). Wielokrotnie dochodzi do powstania zaskórników zamkniętych oraz otwartych. W trądziku młodzieńczym zmiany te występują na skórze czoła, nosa oraz brody, czyli w tzw. strefie T, oraz na skórze policzków. Z kolei trądzik dorosłych charakteryzuje się tym, że grudki, guzki zapalne oraz krosty ropne pojawiają się na brodzie oraz w rejonie żuchwy. Mówi się wówczas o zajęciu tzw. strefy U. Wielokrotnie zmiany trądzikowe zajmują również skórę klatki piersiowej, pleców oraz pośladków.

Istnieje wiele postaci klinicznych trądziku, które różnią się między sobą charakterem występujących wykwitów oraz umiejscowieniem zmian skórnych. Różny jest również przebieg, ewolucja tych zmian, która prowadzić może niekiedy do utrwalonych blizn oraz przebarwień potrądzikowych.

Leczenie

Wybór postępowania leczniczego uzależniony jest od postaci trądziku, rodzaju dominujących wykwitów chorobowych, rozległości oraz umiejscowienia zmian skórnych. W lekkich postaciach o łagodnym przebiegu, wystarczające jest leczenie miejscowe, które ukierunkowane jest na podstawowe mechanizmy patogenetyczne trądziku. I tak, stosuje się leczenie o charakterze przeciwłojotokowym: 

• leczenie, którego celem jest zmniejszenie tworzenia oraz likwidację zaskórników zamkniętych oraz otwartych,
• leczenie przeciwzapalne,
• leczenie przeciwbakteryjne.

Najkorzystniejsze efekty uzyskuje się zazwyczaj po zastosowaniu terapii skojarzonej, tj. z użyciem kilku leków. U osób z umiarkowanie nasilonymi objawami trądziku lub jego cięższymi postaciami, konieczne jest włączenie leczenia systemowego, tj. ogólnoustrojowego stosowania antybiotyków, leków przeciwzapalnych a także syntetycznych pochodnych kwasu witaminy A oraz wizyta u dermatologa.

Wbrew powszechnym przekonaniom, słońce nie leczy trądziku. Co więcej, jak się okazuje, po chwilowej poprawie stanu skóry, może ono nasilić jego objawy.