Wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs anafilaktyczny jest silną odpowiedzią alergiczną, która niejednokrotnie jest bezpośrednim zagrożeniem zdrowia i życia. Dlatego szybkie reagowanie ma kluczowe znaczenie dla ratowania życia pacjenta.

Przyczyny

Wstrząs anafilaktyczny to bardzo mocna reakcja alergiczna. Do niej dochodzi zwykle po ukąszeniu przez pszczołę, bądź też przez szerszenia. Czasem też wstrząs pojawia się po zażyciu pewnych leków, np. aspiryny, penicyliny.

Warto również wiedzieć, że wstrząs może wystąpić nie tylko po użądleniu przez owada. Może też pojawić się po zjedzeniu określonych produktów żywnościowych, jak np. orzeszki ziemne, czy mak, czy podczas leczenia odczulającego.

Czasami gwałtowna reakcja alergiczna wywołuje dodatkowy czynnik, jak na przykład intensywniejszy wysiłek fizyczny, czy przegrzanie, bądź wychłodzenie organizmu.

W przypadku ukąszenia, czy wystąpienia innego powodu, poprzez który wstrząs nastąpił, koniecznie trzeba skontaktować się z lekarzem.

Objawy

Większość osób tuż po ukąszeniu przez owada odczuwa krótkotrwałe pieczenie, a na skórze ma nieduży naciek zapalny, zaczerwienienie i lekki obrzęk. Tego rodzaju objawy samoistnie ustępują już po kilku godzinach.

Z kolei u ludzi u osób uczulonych na jad owadów pojawiają się dość charakterystyczne objawy, które nie budzą wątpliwości, że jest to wstrząs. A zatem – zaraz po ukąszeniu niezwłocznie pojawia się reakcja w postaci zawrotów głowy, osłabienia, a także obrzęku twarzy i szyi oraz świądu całego ciała. Dodatkowo występuje również bladość i wymioty, łącznie z trudnościami z oddychaniem, spadkiem ciśnienia krwi i zaburzoną pracą serca. W niektórych przypadkach dochodzi też do utraty przytomności oraz drgawek. Tego rodzaju objawy mogą wystąpić po kilku sekundach po użądleniu. Im silniejsza reakcja organizmu, która wcześnie rozwija się po użądleniu, to tym większe zagrożenie dla życia osoby użądlonej. Dlatego należy niezwłocznie pomóc takiej osobie.

Leczenie

Leczenie wstrząsu anafilaktycznego wymaga głównie podania adrenaliny (jak najszybszego). Zwykle dorosłym podaje się ją domięśniowo 0,3-0,5 mg w rozcieńczeniu 1:1000. Podanie adrenaliny może być powtórzone - w przypadku braku poprawy po 5-15 minutach.

Innymi lekami stosowanymi przy wstrząsie są leki przeciwhistaminowe, np. antazolina, bądź klemastyna, a także glikokortykosteroidy, np. metylprednizolon. Mają one drugorzędne znaczenie i raczej odgrywają rolę przeciwdziałającą narastaniu objawów. Te pierwsze leki zmniejszają świąd oraz wysypkę, zaś te drugie – glikokortykosteroidy - są mocnymi środkami przeciwalergicznymi, które działają po kilku godzinach i zapobiegają nawrotowi objawów wstrząsu anafilaktycznego. Niezbędna jest także wizyta u alergologa.

Przy leczeniu duszności, wywołanej skurczem oskrzeli podaje się leki rozszerzające - krótkodziałające. Z kolei w przeciwdziałaniu niedotlenienia organizmu osoba chora otrzymuje do oddychania tlen.