Zapalenie aftowe jamy ustnej

Aftowe zapalenie jamy ustnej to jedno z najczęściej występujących schorzeń błony śluzowej jamy ustnej. Na tę chorobę, według szacunków, zapada około 20 procent populacji. Afty w jamie ustnej są bolesnymi owrzodzeniami, które czasem samoistnie zanikają. Jednak niekiedy występują przewlekle – wówczas wymagają diagnostyki oraz leczenia.

Przyczyny

Zapalenie aftowe jamy ustnej nie ma do końca poznanej etiologii występowania. Przyczyny są zatem wieloczynnikowe, a z kolei przeprowadzane badania wykluczają chorobotwórczy czynnik bakteryjny.

Warto zwrócić uwagę na to, iż przyczyn aftowego zapalenia jamy ustnej jest bardzo dużo i nie można ich zakwalifikować jako grzybicze. Aftozy – mimo rzekomego immunologicznego podłoża – w żaden sposób nie zachowują się tak jak pozostałe tego rodzaju schorzenia.

Afty mniejsze są to afty przewlekłe i nawrotowe. Z nimi najczęściej zmagają się osoby dorosłe, a nie dzieci. Tego rodzaju wykwity są wynikiem przede wszystkim nieodpowiedniej higieny jamy ustnej, schorzeń zębów, jak również mechanicznych uszkodzeń jamy ustnej i nieodpowiednio dostosowanej protezy. Z kolei afty duże pojawiają się zazwyczaj w wyniku nieprzestrzegania zasad higieny jamy ustnej, stosowania past do zębów z zawartością dodecylosiarczanu sodu, przyjmowania niektórych potraw oraz niedoborów witamin i składników mineralnych, np. żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12.

Warto też wspomnieć, że znaczną rolę w zachorowaniach na zapalenie aftowe jamy ustnej odgrywają czynniki genetyczne. Jeżeli bowiem w rodzinie odnotowano przypadki aftozy, to prawdopodobieństwo pojawienia się aft u potomków wynosi nawet 90 %.

Objawy

Osoby mające zapalnie aftowe jamy ustnej nie przedstawiają objawów ogólnoustrojowych. Z kolei charakterystyczne symptomy mogą obejmować takie odczucia, jak np. swędzenie, pieczenie i kłucie oraz ból. Ten ostatni objaw jest bardzo często nieproporcjonalny do rozległości zmiany i nasila się w trakcie przyjmowania pokarmów. Ból jest też intensywniejszy bezpośrednio po wstępnej formacji wrzodu, a następnie ulega osłabieniu – w miarę zaniku. Z kolei zmiany na języku przy zapaleniu aftowym jamy ustnej zaburzają procesy mówienia oraz przeżuwania. Owrzodzenia podniebienia miękkiego oraz części ustnej gardła, bądź przełyku mogą wywoływać ból w czasie połykania. Z kolei cięższe postacie choroby – praktycznie ze stałym owrzodzeniem przyczyniają się do wyniszczającego ciągłego bólu, utraty masy ciała oraz do niedożywienia.

Warto wspomnieć, że gojenie się wykwitu trwa od paru dni do nawet dwóch tygodni, o ile nie pojawi się zakażenie wtórne. Należy zwrócić się o pomoc do stomatologa.

Leczenie

Jeśli chodzi o leczenie, to zapalenie aftowe jamy ustnej polega przede wszystkim na wyeliminowaniu czynnika drażniącego, zanim podejmie się leczenie farmakologiczne.
Należy więc:

• wyeliminować ostre brzegi zębów,
• wyeliminować nieprawidłowe wypełnienia protetyczne,
• usunąć kamień nazębny,
• „unieszkodliwić” ostrzejsze fragmenty aparatów ortodontycznych.

W czasie kuracji leczniczej należy również zrezygnować z gorących lub kwaśnych pokarmów i napojów. Pomocne będzie też wyłączenie z diety cytrusów oraz czekolady.