Zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników (PCOS) to schorzenie, które dotyka 4-6% kobiet w wieku rozrodczym. Zgodnie ze statystykami, nawet w 73% przypadków choroba ta może być przyczyną niepłodności. Określany również jako zespół wielotorbielowatych jajników, drobnotorbielkowatych jajników lub zespół Steina-Leventhala. To choroba o podłożu genetycznym.

Przyczyny

PCOS można określić jako schorzenie hormonalne. Na skutek nieprawidłowego funkcjonowania hormonów (m.in. zbyt dużej ilości androgenów) nie jest możliwy prawidłowy cykl rozwojowy komórki jajowej w jajniku. Nie dochodzi bowiem do pęknięcia pęcherzyka Graafa, więc komórka jajowa jest po prostu w nim uwięziona. Z czasem dochodzi do nagromadzenia się pęcherzyków na powierzchni jajników, tworząc niewielkie torbiele.

Przyczyny zespołu policystycznych jajników nie zostały do końca wyjaśnione. Wiadomo jednak, że jest to związane z otyłością czy insulinoopornością. Może mieć również podłoże genetyczne.

Objawy

Zespół policystycznych jajników to choroba, która z pozoru nie daje żadnych objawów. Wiele kobiet dowiaduje się o schorzeniu w trakcie długich i nieskutecznych starań o dziecko. Warto bowiem wiedzieć, że jednym z sygnałów świadczących o PCOS jest brak owulacji.

W diagnozowaniu zespołu policystycznych jajników kluczową rolę odgrywają następujące symptomy:

hiperandrogenizm - wysokie stężenie androgenów we krwi, co jest skutkiem nadmiernego
owłosienia typu męskiego (tzw. hirsutyzm),
nieregularne cykle - powoduje to trudności z zajściem w ciążę,
pęcherzyki na jajnikach (stwierdzone w obrazie USG) - w liczbie ponad 12 i wielkości 2-9 mm na każdym jajniku oraz / lub objętość jajnika przekraczająca 10 ml.

Ponadto o PCOS mogą świadczyć zaburzenia metaboliczne, m.in. otyłość, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia przemiany lipidów.

Leczenie

Potwierdzeniem choroby są nieprawidłowe wyniki badań hormonalnych, a także typowy dla policystycznych jajników obraz USG. Podjęcie leczenia jest konieczne, ponieważ zbagatelizowanie problemu może zwiększać ryzyko zmian przednowotworowych, a także nowotworu błony śluzowej macicy.

Leczenie PCOS koncentruje się wyłącznie na zwalczaniu objawów. Działania należy prowadzić wielopłaszczyznowo, m.in. pod kątem uregulowania cyklu, wyeliminowania problemów skórnych, możliwości doprowadzenia do ciąży. W pierwszej kolejności należy się umówić na wizytę do specjalisty - ginekologa.

W przypadku, gdy kobiety borykające się PCOS mają wszystkie objawy schorzenia, efekty może przynieść podawanie metforminy. Jest to lek przeciwcukrzycowy, który nie tylko reguluje gospodarkę insulinową, ale również ułatwia redukcję masy ciała czy redukuje objawy hiperandrogenizmu. Przywraca także cykle owulacyjne, co pozwala na łatwiejsze zajście w ciążę.

W niektórych przypadkach (przy trudnościach z zajściem w ciążę oraz cyklach bezowulacyjnych) podaje się lek indukujący owulację (klomifen) albo syntetyczny hormon przysadkowy FSH.

Jeżeli zachodzi taka konieczność, lekarz zaleca wykonanie laparoskopii. Jest to zabieg, którego celem jest wypalenie powstałych na jajnikach pęcherzyków.