Immunoterapia swoista – przyczynowe leczenie chorób alergicznych

Immunoterapia swoista , czyli t.zw. odczulanie, jest obecnie jedyną metodą przyczynowego

leczenia chorób alergicznych. Terapia tego rodzaju polega na podawaniu osobie uczulonej

szczepionki wyprodukowanej z alergenu, na który jest uczulona, w stopniowo wzrastających

dawkach. Celem takiego postępowania jest zmniejszenie wrażliwości pacjenta na dany

alergen. Leczenie prowadzi specjalista alergolog.

Odczulanie za pomocą szczepionek zmniejsza wrażliwość chorego na alergeny, co pozwala na
znaczne osłabienie lub całkowite wyeliminowanie objawów chorobowych – wyjaśnia
specjalista z Gabinetu Alergologicznego w Lublinie, dr n.med.Teresa Stelmasiak. 

Skuteczna immunoterapia w olbrzymim stopniu poprawia jakość życia pacjenta i uwalnia go od

uciążliwego leczenia objawowego, farmakologicznego.

Kto może korzystać z immunoterapii swoistej ?

Podjęcie decyzji o rozpoczęciu immunoterapii swoistej zawsze musi być poprzedzone

dokładnym wywiadem i szeregiem badań diagnostycznych. Oprócz precyzyjnego ustalenie

czynnika uczulającego, lekarz musi wziąć pod uwagę także stopień, w jakim pacjent jest

narażony na kontakt z alergenem. Zanim alergolog zdecyduje o tym czy można rozpocząć

leczenie przyczynowe, musi dokładnie przeanalizować wszystkie ewentualne

przeciwwskazania i poinformować chorego o ewentualnych zagrożeniach.

Niestety nie każdy może skorzystać z immunoterapii. Odczulania nie przeprowadza się u

pacjentów poniżej 5-go roku życia i u tych powyżej 50-tego, chociaż ta granica wiekowa jest

bardziej płynna, indywidualna. Nie przeprowadza się u osób cierpiących na inne schorzenia

obciążające układ immunologiczny oraz choroby, których przebieg i leczenie upośledza jego

funkcjonowanie np. nowotwory i choroby tkanki łącznej. Przeciwwskazaniem do

immunoterapii swoistej jest też bardzo ciężka postać kliniczna choroby alergicznej oraz

choroby układu krążenia.

Jak przebiega immunoterapia swoista?

Jak wspomniano wcześniej, leczenie przyczynowe alergii czyli immunoterapia swoista,

polega na podawaniu pacjentowi kolejnych dawek szczepionki w zastrzyku podskórnym i w

ustalonych przez lekarza odstępach czasu. Dawki są stopniowo zwiększane, aż do momentu

osiągnięcia t.zw. dawki podtrzymującej, optymalnej dla konkretnego pacjenta ( ta dawka,

zależna od tolerancji pacjenta, może być różna u różnych pacjentów ). Szczepionka w dawce

podtrzymującej powinna być następnie powtarzana co 4-8 tygodni ( w zależności od rodzaju

szczepionki). Odczulanie trwa 3 do 5 lat. W razie braku klinicznej skuteczności, przerywamy

odczulanie po około 2 latach.

 Bardzo ważnym aspektem immunoterapii swoistej jest postawa i współpraca pacjenta, musi

on bowiem ściśle przestrzegać terminów kolejnych szczepień, a także dokładnie notować

ewentualne niepożądane objawy. Informacje te są potrzebne lekarzowi dla ustalenia

przebiegu dalszego leczenia. Bezpośrednio po podaniu szczepionki pacjent powinien

pozostawać pod obserwacją w poradni alergologicznej przynajmniej około pół godziny,

ponieważ w tym czasie mogą wystąpić działania niepożądane, wymagające czasem

interwencji lekarza. W dniu odczulania pacjent nie powinien wykonywać dużych wysiłków

fizycznych.

Immunoterapia swoista czyli przyczynowe leczenie chorób alergicznych nie należy do

łatwych, jak się mówi – jest sztuką, jednak niesie ze sobą wiele korzyści. Profesjonalnie

przeprowadzona immunoterapia swoista uwalnia chorego od objawów astmy, nieżytu nosa

czy zapalenia spojówek, zapobiega rozwojowi astmy oskrzelowej u chorych z przewlekłym

nieżytem nosa i nowym uczuleniom.

Poza t.zw. konwencjonalną immunoterapią swoistą, omówioną powyżej, jest także

możliwość stosowania szczepionek podjęzykowo zamiast w zastrzyku ( metoda alternatywna

odczulania ). Pacjent sam dawkuje lek w domu, tylko pierwsza ( czasem – pierwsze ) dawka

jest podawana w gabinecie alergologicznym, pod kontrolą lekarską.

Należy na koniec mocno podkreślić, że aby odczulanie było skuteczne, muszą być spełnione

następujące warunki :

1. Chory powinien być bardzo dobrze zdiagnozowany, a lekarz pewny, że objawy

   chorobowe u pacjenta są wywoływane przez konkretny alergen; sam dodatni test

   skórny zwykle nie wystarcza

2. Szczepionka musi być dobrana do profilu uczulenia pacjenta ( „uszyta na miarę” ) ,

   powinna też być dobrej jakości

3. Lekarz leczący musi mieć doświadczenie w prowadzeniu odczulania ( przykład :

   zalecenia producenta co do podawania szczepionki często wymagają modyfikacji )