Utylizacja odpadów farmaceutycznych

Choć leki oraz inne produkty farmaceutyczne odgrywają niezwykle istotną rolę w zachowaniu ludzkiego życia i zdrowia, to niewłaściwie ich zagospodarowanie stwarzać może ogromne zagrożenie – nie tylko dla nas, ale również dla środowiska naturalnego. Dlatego tak istotna jest prawidłowa ich utylizacja.

Czym są odpady farmaceutyczne?

Do odpadów farmaceutycznych zaliczamy różnego rodzaju produkty, które ze względu na zużycie lub przekroczenie terminu przydatności do użycia nie mogą być dalej wykorzystywane w celach medycznych. 

-Są to między innymi wszelkiego rodzaju leki, strzykawki, opatrunki i pozostałości po cytostatykach – wyjaśnia specjalista z Polskiej Grupy Recyklingu Proeko - które znajdują zastosowanie w szpitalach, przychodniach zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, uzdrowiskach, poradniach hospicjach, lecznicach weterynaryjnych czy ośrodkach badawczych.

 Wiele z nich znaleźć można również w gospodarstwach domowych. Ze względu na swoje właściwości chemiczne i biologiczne (np. zanieczyszczenie drobnoustrojami chorobotwórczymi w przypadku produktów, które miały styczność z ciałem osoby chorej) kwalifikowane są jako odpady niebezpieczne – niektóre z nich, jak na przykład leki psychotropowe czy silne środki przeciwbólowe zaliczane są do grupy trucizn.

Obowiązek utylizacji

W zależności od pochodzenia odpadów polskie prawo ustanawia rozgraniczenie podmiotów odpowiedzialnych za ich utylizację. Zgodnie z przepisami odpady wytwarzane przez placówki takie jak szpitale, laboratoria czy apteki powinny być utylizowane przez producenta artykułów farmaceutycznych, który je zobowiązany do ich przejęcia i odpowiedniego zagospodarowania. W przypadku odpadów powstających w gospodarstwach domowych obowiązek ich utylizacji spada na gminę. Zbiórka odpadów może odbywać się na różne sposoby, najbardziej skuteczną jest wykorzystanie specjalnych pojemników, ustawianych między innymi w aptekach i przychodniach, do których mieszkańcy mogą wrzucać przeterminowane leki. Zebrane w ten sposób odpady najczęściej spalane są w specjalnych spalarniach – w ten sposób neutralizowane są znajdujące się w nich niebezpieczne środki chemiczne oraz zagrożenie infekcyjne.

Znaczenie utylizacje leków

Utylizacja odpadów farmaceutycznych ma na celu ograniczenie przenikania do środowiska naturalnego związków chemicznych, wykorzystywanych w produkcji leków oraz ognisk chorobotwórczych drobnoustrojów. Odpady farmaceutyczne, które zostały wyrzucone wraz z innymi odpadami trafią na wysypiska komunalne i stamtąd przenikają do gleb oraz do wód gruntowych, zatruwając je.