Wskazania i przebieg endoskopii

Endoskopia to inaczej badanie wziernikowe, które polega na wprowadzeniu endoskopu do wnętrza organizmu. Choć wprowadzenie wziernika następuje bez przerywania tkanek, jest to badanie inwazyjne. Badanie endoskopowe to na przykład gastroskopia, czyli badanie górnego odcinka układu pokarmowego, bronchoskopia, czyli badanie oskrzeli i oskrzelików, czy rektoskopia, czyli badanie odbytu. Jakie są wskazania do przeprowadzenia poszczególnych badań i w jaki sposób one przebiegają?

Gastroskopia

Lekarz może zlecić nam gastroskopię, kiedy objawy sugerują istnienie choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego. Dolegliwości mogą wskazywać na przykład na nieprawidłowości w obrębie przełyku – mogą to być zaburzenia połykania, czy bóle pojawiające się podczas połykania napojów i pokarmów, czy przewlekłe wymioty, których przyczyny nie dało się ustalić w inny sposób. 

Lekarz może zlecić nam gastroskopię, kiedy pojawia się jadłowstręt. Inne dolegliwości, które są wskazaniem do gastroskopii, mogą wskazywać na nieprawidłowości w obrębie żołądka – mogą to być na przykład przewlekłe bóle brzucha. Kolejne wskazania do gastroskopii to podejrzenie ciała obcego w przewodzie pokarmowym pacjenta, przewlekła niedokrwistość z niedoboru żelaza, czy widoczna utrata masy ciała u pacjenta, który się nie odchudza – dowiadujemy się w gabinecie chirurgicznym z pracownią endoskopii dr n. med. Krzysztofa Dudka z Wrocławia. 

Badanie endoskopem może być przeprowadzane w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Pacjent układany jest zwykle na lewym boku, w taki sposób, by górna połowa jego ciała była lekko uniesiona. Pomiędzy zębami pacjenta umieszczany jest plastikowy ustnik, przez który do gardła wprowadzany jest wziernik – endoskop. Jego rura ma średnicę około 1 cm. Następnie lekarz ogląda kolejne odcinki przewodu pokarmowego i pobiera wycinki, jeśli są ku temu wskazania.

Bronchoskopia

Diagnostyczne badanie endoskopowe dróg oddechowych może być wskazane przez lekarza z wielu różnych przyczyn. Najczęstsze objawy, które sugerują przeprowadzenie bronchoskopii, to krwioplucie, nawracające zapalenie płuc, duszności o nieznanych przyczynach, czy przedłużający się kaszel, podejrzenie uszkodzenia tchawicy lub oskrzeli, czy odkrztuszanie mas serowatych. Wskazaniem mogą być także zmiany w obrazie radiologicznym płuc, czy oparzenia dolnych dróg oddechowych. Bronchoskopię przeprowadza się także ze wskazań terapeutycznych, na przykład w celu odessania gromadzącej się wydzieliny z drzewa oskrzelowego, czy udrożnienia zwężonego oskrzela. Badanie zawsze wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, stosując roztwór lidokainy. Aparat jest wprowadzany u pacjenta leżącego na wznak przez usta lub przez nos. W czasie badania lekarz powinien monitorować saturację krwi, ciśnienie tętnicze i zapis EKG pacjenta. Badanie bez powikłań, w którego czasie lekarz ocenia struny głosowe, tchawicę, ostrogę i oskrzela, powinno trwać około kilkunastu minut.

Rektoskopia

Wziernikowanie odbytnicy polega na ocenie stanu błony śluzowej jelita grubego. Pozwala też na pobranie fragmentu tego narządu do przeprowadzenia dalszych badań. To badanie lekarz może nam wskazać, kiedy pojawia się ból w odbycie, świąd i inne podobne nieprzyjemne dolegliwości, czy nieprawidłowe oddawanie stolca. Dzięki rektoskopii lekarz może też usuwać polipy, czy ciała obce, hamować krwawienia z jelita grubego. Przed badaniem konieczne jest wykonanie lewatywy, która odbywa się u pacjenta leżącego na lewym boku. Po odpowiednim czasie (zwykle jest to kilkanaście minut) pacjent może się wypróżnić. Następnie po około 30 minutach wykonuje się badanie u pacjenta w pozycji kolanowo łokciowej. Przed przeprowadzeniem badania rektoskopem lekarz powinien przeprowadzić rutynowe badanie per rectum.

Badania endoskopowe to zatem temat bardzo obszerny i związany z różnymi częściami naszego ciała.