Czym różnią się aktywne protezy kończyn od protez biernych?

Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom protetycznym utrata ręki czy nogi nie oznacza dziś końca dotychczasowego życia. Osoby z amputowanymi kończynami mają do wyboru różne rodzaje protez – są wśród nich m.in. protezy aktywne i bierne. Czym się one różnią i co przemawia za wyborem którejś z tych opcji?

Charakterystyka rodzajów protez

Protezy możemy podzielić na bierne (kosmetyczne) oraz aktywne (dynamiczne). Protezy bierne odzwierciedlają przede wszystkim wygląd utraconych kończyn, a nie ich funkcje. Są lekkie i nie posiadają zwykle ruchomych części. Służą przede wszystkim wizualnemu zamaskowaniu braku kończyny, ewentualnie mogą być pomocne przy wykonywaniu drobnych czynności. Protezy kosmetyczne wykonywane są z silikonu lub tworzyw o podobnych właściwościach. Nowoczesne metody wytwarzania protez pozwalają w ten sposób odtworzyć kształt i kolor palców, dłoni, stopy lub całej kończyny – przede wszystkim w przypadku kończyn górnych. Z kolei protezy aktywne nazywane również dynamicznymi zawierają ruchome określone części lub całe podzespoły, dzięki którym z ich pomocą można wykonywać wiele codziennych czynności, co bez takiej protezy nie byłoby możliwe. Oczywiście protezy aktywne mają bardziej złożoną konstrukcję. Wybór której z tych opcji zależy od indywidualnych preferencji danego pacjenta – na pewno protezy aktywne zapewniają większą samodzielność i możliwość powrotu do możliwie największego poziomu sprawności.

Rodzaje sterowania w protezach aktywnych

Jeśli już się zdecydujemy na wybór protezy aktywnej, warto wiedzieć, że i te protezy dostępne są w różnych wariantach. Mogą być protezy sterowane siłą mięśni lub sterowane mechanicznie. Ciekawym rozwiązaniem są również protezy ze sterowaniem elektromechanicznym – elementem zasilającym są tu baterie. Dużą popularnością cieszą się protezy bioelektryczne. W tym wypadku sygnały mioelektryczne sterują protezą, wytwarzane w momencie napinania się lub kurczenia mięśnia kikuta, przetwarzane są przez elektrodę znajdującą się w leju protezowym, co powoduje włączenie się lub wyłączenie elektrycznych silniczków. I dzięki temu np. w przypadku protezy dłoni osoba z taką protezą może poruszać dłonią. Jak podkreśla specjalista z firmy Orto-Pes, te bardziej zawansowane konstrukcje protetyczne pozwalają na wykonywanie różnych precyzyjnych czynności, co w przypadku takiej sztucznej dłoni jest szczególnie istotne. Warto również wspomnieć, że trwają badania nad protezami sterowanymi za pomocą fal mózgowych. W takiej protezie informacje mają być przekazywane z układu nerwowego do układu sterującego, gdzie będą intepretowane i przesyłane do protezy. Czyli pacjent będzie sobie wyobrażał np. ruch utraconą ręką, a proteza będzie się poruszała zgodnie z tym wyobrażeniem.